โอเพ่นซอร์ส (Opensource) คืออะไร?

Open Source หรือ โอเพนซอร์ส ในภาษาไทย หมายถึง โปรแกรม คำสั่ง หรือข้อมูลต่างๆ ที่ผู้พัฒนาสร้างขึ้นมาแล้วเปิดให้ทุกคนสามารถเข้าถึง แก้ไข และนำไปใช้ต่อได้อย่างเสรี โดยไม่มีค่าใช้จ่าย และไม่จำเป็นต้องขออนุญาต

เปรียบเทียบง่ายๆ : คิดว่า Open Source เหมือนกับสูตรอาหารที่เปิดเผยให้ทุกคนสามารถนำไปทำตามได้ ปรับเปลี่ยนส่วนผสม หรือเพิ่มวัตถุดิบอื่นๆ ได้ตามใจชอบ แต่ต้องระบุแหล่งที่มาของสูตรอาหารต้นฉบับ

ทำไมโอเพนซอร์สถึงสำคัญ?

• ความโปร่งใส : ทุกคนสามารถตรวจสอบรหัสต้นฉบับได้ ทำให้มั่นใจได้ว่าซอฟต์แวร์นั้นปลอดภัยและไม่มีช่องโหว่
• ความยืดหยุ่น : สามารถปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับความต้องการใช้งานของแต่ละบุคคลหรือองค์กรได้
• การพัฒนาที่รวดเร็ว : มีชุมชนผู้พัฒนาทั่วโลกช่วยกันพัฒนาและแก้ไขปัญหา ทำให้โปรแกรมมีประสิทธิภาพมากขึ้นและมีฟีเจอร์ใหม่ๆ เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
• อิสระ : ผู้ใช้ไม่ต้องผูกติดกับซอฟต์แวร์จากผู้ผลิตเพียงรายเดียว สามารถเลือกใช้โปรแกรมที่เหมาะสมกับความต้องการของตนเองได้
• ประหยัดค่าใช้จ่าย : เนื่องจากเป็นซอฟต์แวร์ฟรี ผู้ใช้จึงไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการซื้อใบอนุญาต และ ไม่ต้องเสียค่าลิขสิทธิ์ในการใช้งาน

Open Source ในบริบทของการพัฒนาซอฟต์แวร์ เพื่อกำหนดแนวทางเฉพาะในการสร้างโปรแกรมคอมพิวเตอร์ อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน "Opensource" หมายถึงชุดค่านิยมที่กว้างขึ้น ซึ่งเราเรียกว่า "แนวทาง Opensource" โครงการ ผลิตภัณฑ์ หรือโครงการโอเพ่นซอร์สยึดถือ หลักการของการแลกเปลี่ยนแบบเปิด การมีส่วนร่วมแบบ ร่วมมือ การสร้างต้นแบบอย่างรวดเร็ว ความโปร่งใส การปกครองตามคุณธรรม และ การพัฒนาที่มุ่งเน้นชุมชน

ซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์สคืออะไร?

Open source software คือ ซอฟต์แวร์ที่มีโค้ดต้นฉบับที่ใครก็ตามสามารถตรวจสอบ แก้ไข และปรับปรุงได้

"Source code" คือส่วนหนึ่งของซอฟต์แวร์ที่ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่ไม่เคยเห็น เป็นโค้ดที่โปรแกรมเมอร์คอมพิวเตอร์สามารถดัดแปลงเพื่อเปลี่ยนวิธีการทำงานของซอฟต์แวร์ เช่น "โปรแกรม" หรือ "แอปพลิเคชัน" โปรแกรมเมอร์ที่สามารถเข้าถึงซอร์สโค้ดของโปรแกรมคอมพิวเตอร์ได้สามารถปรับปรุงโปรแกรมนั้นได้โดยการเพิ่มฟีเจอร์หรือแก้ไขส่วนที่ไม่ทำงานอย่างถูกต้องเสมอไป

ตัวอย่างซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สที่คุณอาจคุ้นเคย

• ระบบปฏิบัติการ : Linux, Android
• เว็บเบราว์เซอร์ : Firefox, Chrome (ส่วนหนึ่ง)
• ระบบจัดการฐานข้อมูล : MySQL, PostgreSQL
• ระบบจัดการเนื้อหา : WordPress, Joomla
• เครื่องมือพัฒนาซอฟต์แวร์ : Git, Visual Studio Code
• โปรแกรมแก้ไขภาพ : GIMP
• ภาษาโปรแกรม : Python, Java

ความแตกต่างระหว่างซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สกับซอฟต์แวร์ประเภทอื่นคืออะไร?

โปรแกรมเมอร์ซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์สสามารถเรียกเก็บเงินสำหรับซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์สที่พวกเขาสร้างหรือที่พวกเขามีส่วนสนับสนุน แต่ในบางกรณี เนื่องจากใบอนุญาตโอเพ่นซอร์สอาจกำหนดให้พวกเขาต้องเผยแพร่โค้ดต้นฉบับเมื่อขายซอฟต์แวร์ให้กับผู้อื่น โปรแกรมเมอร์บางคนจึงพบว่าการเรียกเก็บเงินจากผู้ใช้สำหรับบริการและการสนับสนุนซอฟต์แวร์ (แทนที่จะเป็นซอฟต์แวร์ตัวมันเอง) นั้นทำกำไรได้มากกว่า ด้วยวิธีนี้ ซอฟต์แวร์ของพวกเขาจะยังคงไม่มีค่าใช้จ่าย และพวกเขายังสร้างรายได้จากการช่วยเหลือผู้อื่นในการติดตั้ง ใช้งาน และแก้ไขปัญหา

แม้ว่าซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สบางตัวอาจไม่มีค่าใช้จ่าย แต่ทักษะในการเขียนโปรแกรมและแก้ไขปัญหาซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สก็มีประโยชน์มาก นายจ้างจำนวนมากต้องการ จ้างโปรแกรมเมอร์ที่มีประสบการณ์ในการทำงานกับซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สโดยเฉพาะ

ประโยชน์ที่ได้รับจากการใช้โอเพนซอร์ส

• ความอิสระ : ไม่ถูกจำกัดด้วยข้อกำหนดในการใช้งาน
• ความปลอดภัย : มีชุมชนช่วยกันตรวจสอบและแก้ไขปัญหา
• ความยั่งยืน : ซอฟต์แวร์ยังคงได้รับการพัฒนาและปรับปรุงอยู่เสมอ
• การเรียนรู้ : สามารถศึกษาและพัฒนาทักษะด้านการเขียนโปรแกรมได้

ประโยชน์ของ Open Source สำหรับบุคคลทั่วไป

• ผู้ใช้ : สามารถเข้าถึงซอฟต์แวร์ที่มีคุณภาพสูงในราคาที่ประหยัด
• นักพัฒนา : สามารถเรียนรู้และพัฒนาโปรแกรมได้อย่างอิสระ
• องค์กร : สามารถลดค่าใช้จ่ายในการซื้อซอฟต์แวร์ และปรับแต่งซอฟต์แวร์ให้เหมาะสมกับการใช้งานขององค์กร

โลกเต็มไปด้วย "Source code" 

ไม่ว่าจะเป็นแผนผังสูตร หรือกฎเกณฑ์ต่างๆที่คอยชี้นำและกำหนดวิธีคิดและการกระทำของเรา เราเชื่อว่าซอร์สโค้ดพื้นฐานนี้ (ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบใดก็ตาม) ควรเป็นแบบเปิด เข้าถึงได้ และแบ่งปันได้ เพื่อให้หลายๆ คนสามารถเข้ามาช่วยแก้ไขให้ดีขึ้นได้